شرکت هوایار
شرکت هوایار
ژوئن 29, 2022
پارک علم و فناوری پردیس
پارک علم و فناوری پردیس
می 12, 2021
آشنایی با روشنایی اضطراری (Emergency Lighting) :

آشنایی با روشنایی اضطراری (Emergency Lighting) :

همانطور که از نام آن مشخص است، روشنایی اضطراری برای شرایطی استفاده می شود که نیروی برق ورودی قطع شده و خاموشی رخ می دهد. بدون روشنایی اضطراری چنین شرایطی منجر به تاریکی ناگهانی می شود که عامل آسیب های فیزیکی و یا ناشی از ترس می شود.


روشنایی اضطراری به صورت معمول می بایست به صورت اتوماتیک فعال شود و روشنایی لازم را جهت تخلیه و انتقال به محیط امن تامین نماید. عمدتا ساختمان های جدید در مرحله ساخت به روشنایی اضطراری مجهز می شوند. طراحی و نوع تجهیزات مورد استفاده توسط معمار و طراح با توجه به نیازهای ساختمان مورد نظر و استانداردهای شهری و استانی تامین می گردد.

روشنایی اضطراری چیست؟

روشنایی که در هنگام قطع شدن برق به صورت خودکار از خاموشی جلوگیری می کند، روشنایی اضطراری نام دارد روشنایی اضطراری به صورت عمومی به دو دسته تقسیم می شود:

1- روشنایی اضطراری خروج (فرار) :

این نوع از روشنایی اضطراری برای شرایطی است که باید روشنایی مورد نیاز برای خروج از ساختمان یا انتقال به محیطی امن را تامین کند. این نوع از روشنایی اضطراری دو دسته می باشد:

- خروجی مسیر تخلیه (فرار) :

نشان دهنده مسیر خروج هستند و به اندازه کافی روشنایی ایجاد می کنند. همانند چراغ های خروج اضطراری.

- روشنایی محیطی :

وظیفه این نوع روشنایی تامین نور مورد نیاز برای رسانیدن اهالی یک ساختمان تا محلی که مسیر خروج قابل تشخیص وجود داشته باشد.


2- روشنایی جانشین :

این نوع از روشنایی اضطراری برای ادامه فعالیت ها در محیط های مختلف یک ساختمان استفاده می شود. در این حالت کارمندان و پرسنل در هر شغلی در صورت بروز خاموشی می توانند به فعالیت خود ادامه دهند. این نوع از روشنایی در اولویت دوم قرار دارد و نسبت به روشنایی اضطراری اهمیت کمتری دارد.



انواع تامین نیرو:

تامین نیرو در دو حالت باتری مرکزی یا باتری در محفظه هر چراغ تقسیم می شود. به صورت عمومی تصمیم گیری در خصوص اینکه از کدام نوع تامین نیرو استفاده شود وابسته به بودجه در نظر گرفته شده می باشد. در صورتیکه نصب این سیستم مدت دار باشد و هزینه های نگهداری کمی داشته باشد، آنگاه هزینه زیاد باتری مرکزی در یک پروژه بزرگ توجیه پذیر خواهد بود. در غیر این صورت چراغ اضطراری با باتری مستقل گزینه مناسب خواهد بود. در ادامه به مزیت ها معایب هر کدام اشاره می کنیم:


1- باتری در محفظه (چراغ با باتری مستقل) :

مزایا:

  • نصب سریع و کم هزینه
  • سیم کشی با مواد استاندارد و معمولی
  • سوختن منبع تغذیه تاثیری به شبکه اصلی نخواهد داشت
  • هزینه نگهداری کم(فقط تست دوره ای و تمیزکاری نیاز است)
  • هزینه پایین سخت افزار جانبی (نیازی برای هزینه اضافی در سیم کشی ها یا تهویه نخواهد بود)
  • به دلیل استقلال تک تک چراغها، سیستم کم عیب تری خواهید داشت.
  • افزایش چراغها نیازی به طراحی و برنامه ریزی خاصی ندارد.
  • نیازی به کنترل و بررسی مدارها نخواهد بود.

معایب:

  • شرایط محیطی متفاوتی برای همه چراغ ها حاکم خواهد بود. برای مثال اختلاف دماهای محیط باعث تاثیر بر عمر باتری های هر چراغ می شود.
  • عمر باتری ها به طور معمول بین 2 تا 4 سال می باشد که به شرایط نصب شده وابسته است.
  • تست کردن چراغ ها به ایزوله سازی نیازمند است و دسترسی به چراغ ها به عوامل متفاوتی بستگی خواهد داشت.

2- باتری مرکزی :

مزایا:

  • نگهداری و تست بسیار آسانتر است و در یک محل صورت می گیرد.
  • عمر باتری بین 5 تا 25 سال خواهد بود.
  • شرایط محیطی مانند دما هیچ تاثیری بر باتری نخواهد داشت و چراغ هایی که توسط باتری مرکزی روشن می شوند در هر دمایی کار می کنند.
  • بر اساس تعداد کلی سیستم ها (که یک واحد باتری پاسخگوی آنها باشد) هزینه باتری کمتر خواهد بود، همچنین چراغ های بدون باتری نیازمند هزینه کمتری هستند

معایب:

  • هزینه زیاد تجهیزات مورد نیاز
  • هزینه نصب و سیم کشی چراغ ها زیاد است زیرا برای هر واحد چراغ باید از سیم های نسوز استفاده شود.
  • سیستم پر عیب خواهد بود به این شکل که در صورت نقص در باتری یا سیم کشی، بخش بزرگی از سیستم از مدار خارج می شود.
  • برای اتاق باتری مواردی چون سیستم تهویه، دفع گازهای سمی، پوشش های ضد اسید و ... نیازمند خواهد بود.
  • افت ولتاژ چراغ هایی که از مرکز خیلی دور هستند به دلیل استفاده از سیم و کابل های خیلی بلند ممکن است مشکل ساز شود.

حالت های عملکردی :

روشنایی اضطراری در دو حالت ایستا و غیر ایستا تعریف می شود و با ترکیب هر دو، حالت سوم یعنی ترکیبی را خواهیم داشت. در ادامه به تشریح جزئیات هر کدام می پردازیم.


چراغ اضطراری ایستا:

چراغ اضطراری که تمام مدت روشن است. معمولا از این نوع چراغ ها در محل هایی مانند تئاترها، سینماها و کریدورها استفاده می شود. این نوع چراغ ها از بروز خاموشی جلوگیری می کنند و همزمان در زمانی که نیروی برق تامین است روشنایی محیط را تامین می کنند.


چراغ اضطراری غیر ایستا:

چراغ اضطراری که فقط در صورت قطع شدن برق فعال می شود و در حالت نرمال خاموش است. از این نوع چراغها استفاده های متعددی می شود ولی وظیفه مشترک و اصلی جلوگیری از خاموشی است.


چراغ اضطراری ترکیبی:

چراغ های اضطراری که در آنها از دومنبع نور یا بیشتر استفاده می شود و حداقل یکی از این منبع ها به صورت اضطراری عمل می کند و دیگری نرمال عمل می گند. در این نوع چراغ ها نوع سیستم اضطراری می تواند ایستا یا غیر ایستا باشد.


امکانات چراغ های اضطراری

1- چراغ با تجهیزات تست:

چراغ های اضطراری که روی آنها کلید تست قرار داردو می توان جهت تست عملکرد اضطراری چراغ از آن استفاده نمود.


2- چراغ با تجهیزات تست از راه دور :

در این چراغ ها قابلیت اتصال به سیستم کنترل مرکزی قرار گرفته و می توان آن را از مرکز کنترل تست نمود.


3- چراغ های اضطراری با قابلیت بازدارنده :

این نوع چراغ ها دارای سیستم کنترلی می باشند که می تواند فرمان بازدارنده دریافت کنند و از تخلیه باتری جلوگیری کنند (چراغ عمل نکند). برای مثال در ساختمانی که هیچکس در آن نیست (مثلا ساختمان تجاری در ساعت 3 بامداد) در صورت قطع شدن برق، چراغ های اضطراری عمل نکنند تا عمر باتری طولانی تر شده و در مصرف انرژی نیز صرفه جویی شود.


4- چراغ های اضطراری برای محیط های پر خطر:

برای روشنایی اضطراری عملیاتی که در محیط پر خطر صورت می گیرد. در موارد ایستا روشنایی نباید کمتر از 10 درصد روشنایی نرمال برای آن عملیات می باشد. و این مقدار حداقل می تواند 15 لوکس باشد. ضریب یکنواختی روشنایی نیز حداقل 0.1 می باشد. مدت زمان روشنایی در حالت اضطراری نیز منوط به زمان مورد نیاز برای افراد جهت عبور از شرایط اضطرار خواهد بود.


مدت زمان

زمان مورد نیاز برای روشنایی اضطراری به مساحت و پیچیدگی خروج افراد از ساختمان ها و یا رسیدن به محل امن وابسته است. حداقل زمان مجاز برای روشنایی اضطراری یک ساعت می باشد. به این معنی که در صورت قطع شدن برق، چراغ های روشنایی اضطراری می بایست حداقل یک ساعت روشن بمانند. برای محل هایی که تخلیه فورا صورت نمیگیرد حداقل 3 ساعت برای روشنایی اضطراری لازم است. برای مثال در حالتی که در مجموعه خوابگاه وجود دارد، در صورت وصل شدن برق افراد می توانند بلافاصله وارد مجموعه شوند بدون آنکه نیاز به گذشت زمان برای شارژ مجدد چراغ های اضطراری باشد. روشنایی اضطراری یک ساعته فقط در شرایطی استفاده نمی شود که در صورت خاموشی پس از تخلیه، اجاره ورود مجدد تا شارژ مجدد باتری صادر نشود.



آشنایی با محصولات اضطراری صنایع روشنایی مهنام

منابع: